TASAVVUFDA MA’NAVIY POKLANISH YO’LLARI
Keywords:
Suluk, Tazkiya, Murid, Murshid, Zikr, Muraqaba, Riyozat, Shariat, Tariqat, Haqiqat, Fana filloh,Ma'rifat,Ixlos,Nafs, QalbAbstract
Mazkur maqolada Islom dinining muhim yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan tasavvuf va uning asosiy g‘oyasi bo‘lgan ma’naviy poklanish masalasi yoritilgan. Tasavvuf — inson qalbini gunoh va yomon xulqlardan poklab, uni Allohga yaqinlashtirishga qaratilgan ruhiy-tarbiyaviy yo‘l ekanligi ta’kidlanadi. Maqolada tasavvufdagi tazkiyatun-nafs, zuhd, mujahada kabi bosqichlar, hamda bu bosqichlar orqali inson qalbi qanday poklanishi haqida so‘z yuritiladi. Shuningdek, zamonaviy jamiyatda tasavvufning dolzarbligi va inson ma’naviyatini boyitishdagi o‘rni ham yoritib beriladi. Maqolada ma’naviy poklanish bosqichlari chuqur tahlil qilinadi. Jumladan, tazkiyatun-nafs (nafsni poklash), tazkiyatul-qalb (qalbni tozalash), suluk (ruhiy sayohat) va ma’rifat (ilohiy idrok) bosqichlari har biri alohida izohlanadi. Bu bosqichlar orqali inson o‘zining ichki dunyosini anglab, dunyoviy istaklar va shaytoniy vasvasalardan xalos bo‘lish yo‘lida harakat qiladi. Maqolada tasavvufning ushbu yo‘nalishdagi ta’siri, inson shaxsiyatiga ijobiy ta’siri va jamiyatdagi ma’naviy uyg‘onishdagi o‘rni ham ko‘rsatib o‘tilgan. Maqola ishonchli diniy manbalar — Qur’oni karim oyatlari, hadislar va musulmon olimlari qarashlariga asoslangan holda yozilgan.
References
1.Qur’oni karim .(Yusuf surasi, 53-oyat)(Qiyaama surasi, 2-oyat)(Fajr surasi, 27–28-oyatlar)
(Shams surasi, 7–10-oyatlar)(Shuaro surasi, 88-89-oyatlar)(Ra’d surasi, 28-oyat)
2.Ahmad Zarruq: “Qoidatul-Tasavvuf”
3.Muslim.uz – O‘zbekiston musulmonlari idorasining rasmiy sayti.
4.Islom.uz – Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahulloh asos solgan diniy-ma’rifiy portal.
5.Sammuslim.uz – Samarqand viloyati vakilligi rasmiy sayti.
6.Ares.uz – O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi maqolalar portali.
7.Tafsir.uz – Qur’oni karim tafsirlariga ixtisoslashgan islomiy manba.
8.Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Tasavvuf nima? — Toshkent: Hilol Nashr, 2008.
– Ushbu kitobda tasavvufning mazmuni, tarixi, asosiy maktablari va amaliy jihatlari keng yoritilgan.
9.Imom G‘azzoliy. Ihyo ulum ad-din (Dinning jonlantiruvchi ilmlari). – Turli qismlar.
– Bu asarda qalb pokligi, nafs tarbiyasi, ruhiy yuksalish, zikr va ma’rifat haqida chuqur tahliliy fikrlar bor.
10.Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Qalb hayoti. – Toshkent: Hilol Nashr, 2012.
– Kitobda qalbni tozalash, gunohdan poklanish, ixlos, tavba va Allohni sevish mavzulari ko‘tarilgan.
11.Abu Nasr Sarraj. Al-Luma’ fi’t-tasawwuf – Tasavvuf asoslari haqida ilk manbalardan biri.
– Tasavvufiy istilohlar, sulūk va ma’rifat haqida mukammal tushunchalar beradi.
