MA’LUMOTLAR UZATISH TARMOQLARIDA IDENTIFIKATSIYA VA AUTENTIFIKATSIYA USULLARINING TASNIFI
Keywords:
identifikatsiya, autentifikatsiya, ko‘p faktorli autentifikatsiya (MFA), ikki faktorli autentifikatsiya (2FA), bir faktorli, smart-karta, SSO, OAuth, OpenID Connect, ZeroAbstract
Ushbu maqolada ma’lumotlar uzatish tarmoqlarida identifikatsiya va autentifikatsiya mexanizmlarining nazariy asoslari, ularning turlari va tasnifi, hamda zamonaviy xavfsizlik tamoyillari asosida ularning ustunliklari va zaifliklari tahlil qilinadi. Shuningdek, xavfsiz autentifikatsiya tizimlarini qurishda qo‘llanilayotgan yondashuvlar, texnologiyalar va tahdidlar haqida tahliliy mulohazalar keltirilgan.
References
Stallings, W., & Brown, L. (2018). Kompyuternaya bezopasnost: prinsipы i praktika. Pirson.
Grassi, P. A., Garsiya, M. E., & Fenton, J. L. (2017). Digital Identity Guidelines (NIST SP 800-63-3). Milliy standartlar va texnologiyalar instituti.
3. ISO/IEC 27001:2013 - Axborot texnologiyalari - Xavfsizlik texnikasi - Axborot xavfsizligini boshqarish tizimlari - Talablar.
4. FIDO alyansi. (2022). FIDO2: Moving the World Beyond Passwords. https://fidoalliance.org (https://fidoalliance.org)
5. Yevropa Ittifoqining kiberxavfsizlik agentligi (ENISA). (2023). Authentication Guidelines for Secure Identity Management.
6. OWASP fondi. (2023). Autentifikatsiya shpargalkasi. [https://cheatsheetseries.owasp.org]
7. Microsoft. (2022). Zero Trust Security Model Implementation Guide. Microsoft Docs.
8. Orakul. (2020). Identity and Access Management: Concepts and Architecture. "Oracle White Paper."
9.Anderson, R. (2020). Security Engineering: A Guide to Building Dependable Distributed Systems (3rd ed.). Uayli.
10. Chandra, S., Paira, S., Alam, S. S., & Sanyal, G. (2014). A Comparative Survey of Symmetric and Asymmetric Key Cryptography. IEEE ICECCE bo‘yicha xalqaro konferensiya.
11. Simantek. (2021). Internet xavfsizligiga tahdidlar hisoboti. Broadcom Inc.
12. Xo‘roz. (2023). Data Breach Investigations Report (DBIR). Verizon Enterprise Solutions.
13. SAML texnik qo‘mitasi. - 2018. Security Assertion Markup Language (SAML) 2.0. OASIS standarti.
14. OpenID Foundation. (2021). OpenID Connect Core 1.0. [ https://openid.net ] (https://openid.net)
