MA’LUMOTLAR UZATISH TARMOQLARIDA IDENTIFIKATSIYA VA AUTENTIFIKATSIYA USULLARINING TASNIFI

Authors

  • Pattayeva Sevinch Baxtiyor qizi O‘zbekiston, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nurafshon filiali "Kompyuter injiniring" fakulteti talabasi Author

Keywords:

identifikatsiya, autentifikatsiya, ko‘p faktorli autentifikatsiya (MFA), ikki faktorli autentifikatsiya (2FA), bir faktorli, smart-karta, SSO, OAuth, OpenID Connect, Zero

Abstract

Ushbu maqolada ma’lumotlar uzatish tarmoqlarida identifikatsiya va autentifikatsiya mexanizmlarining nazariy asoslari, ularning turlari va tasnifi, hamda zamonaviy xavfsizlik tamoyillari asosida ularning ustunliklari va zaifliklari tahlil qilinadi. Shuningdek, xavfsiz autentifikatsiya tizimlarini qurishda qo‘llanilayotgan yondashuvlar, texnologiyalar va tahdidlar haqida tahliliy mulohazalar keltirilgan.

References

Stallings, W., & Brown, L. (2018). Kompyuternaya bezopasnost: prinsipы i praktika. Pirson.

Grassi, P. A., Garsiya, M. E., & Fenton, J. L. (2017). Digital Identity Guidelines (NIST SP 800-63-3). Milliy standartlar va texnologiyalar instituti.

3. ISO/IEC 27001:2013 - Axborot texnologiyalari - Xavfsizlik texnikasi - Axborot xavfsizligini boshqarish tizimlari - Talablar.

4. FIDO alyansi. (2022). FIDO2: Moving the World Beyond Passwords. https://fidoalliance.org (https://fidoalliance.org)

5. Yevropa Ittifoqining kiberxavfsizlik agentligi (ENISA). (2023). Authentication Guidelines for Secure Identity Management.

6. OWASP fondi. (2023). Autentifikatsiya shpargalkasi. [https://cheatsheetseries.owasp.org]

7. Microsoft. (2022). Zero Trust Security Model Implementation Guide. Microsoft Docs.

8. Orakul. (2020). Identity and Access Management: Concepts and Architecture. "Oracle White Paper."

9.Anderson, R. (2020). Security Engineering: A Guide to Building Dependable Distributed Systems (3rd ed.). Uayli.

10. Chandra, S., Paira, S., Alam, S. S., & Sanyal, G. (2014). A Comparative Survey of Symmetric and Asymmetric Key Cryptography. IEEE ICECCE bo‘yicha xalqaro konferensiya.

11. Simantek. (2021). Internet xavfsizligiga tahdidlar hisoboti. Broadcom Inc.

12. Xo‘roz. (2023). Data Breach Investigations Report (DBIR). Verizon Enterprise Solutions.

13. SAML texnik qo‘mitasi. - 2018. Security Assertion Markup Language (SAML) 2.0. OASIS standarti.

14. OpenID Foundation. (2021). OpenID Connect Core 1.0. [ https://openid.net ] (https://openid.net)

Downloads

Published

2025-06-01 — Updated on 2025-06-01

Versions

Issue

Vol. 3 No. 33 (2025): Новости образования: исследование в XXI веке

Section

Articles