KOMPYUTER DASTURLARINING INTELLEKTUAL MULK OBYEKTLARI SIFATIDAGI KLASSIFIKATSIYASI VA HUQUQIY HIMOYANING UMUMIY PRINSIPLARI
Keywords:
kompyuter dasturi, mualliflik huquqi, intellektual mulk, interfeys, patent huquqi, tijorat siri, algoritm, Bern konvensiyasi, TRIPS bitimi, dastur kodi, funksional yechim, dasturiy mahsulot, xizmat dasturi, muallif huquqi, ijodiy asar, dastur interfeysi, huquqiy maqom, kod himoyasi, nou-xau, milliy qonunchilik, shaxsiy huquq, mulkiy huquq, litsenziya shartnomasi, ifoda va g‘oya, xizmat vazifasi, dasturchi huquqi, texnik g‘oya, dastur tasnifi, xalqaro huquq, dastur himoyasiAbstract
Mazkur maqolada kompyuter dasturlarining intellektual mulk obyekti sifatidagi huquqiy maqomi va ularni himoya qilish prinsiplari tahlil qilingan. Muallif dasturlarni adabiy asar sifatida mualliflik huquqi bilan himoya qilish zarurligini xalqaro va milliy qonunchilik asosida asoslab bergan. Shuningdek, patent huquqi va tijorat siri kabi muqobil himoya usullari, interfeys va algoritmlarning huquqiy holati, shaxsiy va mulkiy huquqlar, hududiylik va muddatlilik prinsiplari yoritilgan. Maqolada amaliy muammolar bilan bir qatorda nazariy bahslar ham ko‘rib chiqilgan hamda zamonaviy yondashuvlar ilgari surilgan.
References
1. Bern konvensiyasi (1886) va TRIPS Bitimi – Kompyuter dasturlarini mualliflik huquqi bilan himoyalash to‘g‘risidagi qoidalari
2. O‘zbekiston Respublikasi “Elektron hisoblash mashinalari uchun yaratilgan dasturlar va ma’lumotlar bazalarining huquqiy himoyasi to‘g‘risida”gi Qonuni
3. O‘zbekiston Respublikasi “Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to‘g‘risida”gi O‘RQ-42 Qonuni
4. O. Oqyulov, N. G‘ofurova va boshq., Intellektual mulk (darslik). – TDYU, Toshkent, 2019
5. Q.M. Mehmonov, Kompyuter dasturlari va ma’lumotlar bazalarini huquqiy tartibga solish (monografiya). – Toshkent, 2017.
6. A.P. Loseva, “Программа для ЭВМ как объект интеллектуальной собственности”, Молодой ученый №18 (2021).
7. B. Semenyutenko, Графический пользовательский интерфейс программы для ЭВМ: проблемы правового регулирования // Вестник Москвa.
8. Gottschalk v. Benson, 409 U.S. 63 (1972) – AQSh Oliy sudi qarori, kompyuter dasturlarini patentlash masalasi bo‘yicha (algoritmlarni patentlab bo‘lmasligi haqida)
9. WIPO Copyright Treaty (1996) – Kompyuter dasturlarini mualliflik huquqi bilan himoya qilish bo‘yicha xalqaro majburiyatlar.
