TURKISTONDA SOVET HOKIMIYATINING QAROR TOPISHI VA IJTIMOIY-SIYOSIY VAZIYATNING O‘ZGARISHI
Keywords:
Turkiston, Sovet hokimiyati, muxtoriyat, jadidlar, Fevral inqilobi, Oktyabr to‘ntarishi, Turkiston Muxtoriyati, bolsheviklar, ijtimoiy-siyosiy holat, milliy ozodlik harakati, bosmachilik, repressiyalar, diniy qadriyatlarAbstract
Mazkur maqolada 1917-yilgi Fevral va Oktyabr inqiloblaridan so‘ng Turkistonda Sovet hokimiyatining o‘rnatilishi jarayoni, bu jarayonning mahalliy ijtimoiy-siyosiy hayotga ta’siri, aholining munosabati hamda milliy ozodlik harakatlarining faollashuvi yoritilgan. Maqolada Turkiston Muxtoriyati misolida mustamlakachilik siyosatiga qarshi vujudga kelgan ilk siyosiy tajriba va uning fojiali yakuni tahlil etiladi. Shuningdek, Sovet hokimiyatining zo‘ravonlik bilan qaror topgani, islomiy qadriyatlarga qarshi yuritilgan repressiv choralarning mahalliy aholida norozilik ruhini kuchaytirgani tarixiy manbalar asosida asoslab beriladi. Tadqiqot davomida sovetlar rejimi tomonidan muxtoriyat g‘oyasining bostirilishi va buning oqibatida bosmachilik harakatining shakllanishi masalalariga ham alohida e’tibor qaratilgan.
References
1. Rajabov Q. Turkiston qo‘rboshilari. – Toshkent: Fan, 2022. – B. 14.
2. Shamsutdinov R., Karimov Sh. Vatan tarixi. III kitob. – Toshkent: Sharq, 2010. – B. 14, 74.
3. Usmonov Q., Sodiqov M. O‘zbekiston tarixi (1917–1991 yillar). – Toshkent: Sharq, 2010. – B. 17, 19.
4. Иноятов Х.Ш. Победа Советской власти в Узбекистане. – Ташкент, 1967.
5. Cho‘qay o‘g‘li M. Istiqlol jallodlari (1917 yil xotiralari) / Nashrga tayyorlovchi – Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 1992. – B. 47.
6. Ulugʻ Turkiston gazetasi. 1917-yil 8-dekabr soni.
7. Туркестанский вестник gazetasi. 1917-yil 9-dekabr soni.
8. Rajabov Q. Turkiston muxtoriyati tarixi. – Toshkent: Fan, 2023. – B. 102, 127, 137.
9. Jadid adabiy, ilmiy-maʼrifiy va ijtimoiy haftalik gazeta. 2024-yil 9-fevral, 7-son.
10. Jadid adabiy, ilmiy-maʼrifiy va ijtimoiy haftalik gazeta. 2024-yil 23-fevral, 9-son.
11. Rajabov Q. Turkiston Muxtoriyati vazirlari hamda Milliy Majlis aʼzolari hayoti va taqdiri. – Toshkent: Bodomzor invest, 2021. – B. 15.
12. Aʼzamxo‘jayev S. Turkiston Muxtoriyati: milliy-demokratik davlatchilik qurilishi tajribasi. – Toshkent: Maʼnaviyat, 2000. – B. 146–149.
13. Eshov B., Odilov A. O‘zbekiston tarixi. II jild. – Toshkent, 2015. – B. 206.
14. Hasaniy M. Turkiston bosqini. – Toshkent: Nur, 1992. – B. 42.
15. Jo‘rayev N., Karimov Sh. O‘zbekiston tarixi. II kitob. – Toshkent, 2011. – B. 84.
16. Normatov O. O‘rta Osiyoda o‘tkazilgan rayonlashtirish siyosatining O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga ta’siri. – Toshkent: Tamaddun, 2022. – B. 10.
